Działalność nierejestrowana to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy w CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Ta forma aktywności gospodarczej pozwala na przetestowanie prowadzenia biznesu osobom, które planują rozpoczęcie działalności gospodarczej lub chcą dorobić do swojej pensji. Działalność nierejestrowana pozwala w maksymalnie prosty sposób prowadzić biznes na niewielką skalę.

Dopuszczalność prowadzenia działalności nierejestrowej ograniczona jest miesięcznym limitem przychodów, który wynosi 75% kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia.

Limit działalności nierejestrowanej  od 1 stycznia 2024 r. będzie wynosił 3181,5 zł,  natomiast od 1 lipca 2024 r., w związku z podniesieniem kwoty minimalnego wynagrodzenia – 3225 zł.

Jakie są korzyści z prowadzenia działalności nierejestrowanej?

• nie trzeba zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS (nie są wymagane także numery identyfikacyjne NIP i REGON);
• nie płaci się składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenia zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej;
• w przypadku wykonywania usług w ramach działalności nierejestrowanej, obowiązki płatnika składek przejmuje podmiot, który zawiera umowę z osobą prowadzącą działalność nierejestrowaną;
• nie trzeba płacić comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy.

Jakie są obowiązki związane z prowadzeniem działalność nierejestrowanej?

• prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży;
• rozliczanie przychodów z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej;
• wystawianie faktur lub rachunków na żądanie kupującego.

O czym warto wiedzieć?

• działalność nierejestrową może prowadzić wyłącznie osoba fizyczna, która nie wykonywała działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy (pięciu lat);
• nie może ona obejmować aktywności, co do których potrzebne jest dodatkowe zezwolenie, koncesja lub wpis do rejestru działalności regulowanej;
• w przypadku przekroczenia miesięcznego limitu przychodu,  powstaje obowiązek rejestracji działalności w CEIDG w ciągu 7 dni;
• do ustalania limitu uprawniającego prowadzenie działalności nierejestrowej należy brać pod uwagę przychody z danego miesiąca już otrzymane oraz te które wpłyną w przyszłości w związku z już dokonaną sprzedażą lub wykonaną usługą;
• działalność nierejestrowana musi być prowadzona zgodnie z przepisami o VAT, w przypadku działalności nierejestrowanej wartość sprzedaży jest ograniczona limitem przychodów, można więc skorzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy o VAT, są jednak rodzaje działalności, które nie podlegają zwolnieniu VAT;
• limit obrotu, który upoważnia do zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej wynosi 20 000 zł i jest to limit roczny. Po jego przekroczeniu powstaje obowiązek posiadania kasy, są jednak obszary działalności, które niezależnie od wysokości przychodów wymagają stosowania kasy fiskalnej;
• Działalność nierejestrowana może podlegać kontroli na podstawie ustawy o VAT i Ordynacji podatkowej.

Więcej szczegółów na temat działalności nierejestrowanej można znaleźć na stronie biznes.gov.pl oraz w materiale Ministerstwa Rozwoju: Działalność nierejestrowa w pigułce.